Minęły już ponad dwa lata jak w dniu 9 sieronia 2021 roku triumfalnie ogłoszono, że w Strzemieszycach zostaną przeprowadzone badania jakości powietrza. W Dzienniku Zachodnim ukazał się artykuł, w którym zapowiedziano program: (link do skopiowania)
https://dziennikzachodni.pl/myslowice-likwidacja-bomby-ekologicznej-wciaz-trwa-beda-badania-powietrza-w-dabrowie-gorniczej/ar/c3-15748042
Minister Michał Wójcik.
– Byliśmy także w dzielnicy Dąbrowy Górniczej, w Strzemieszycach. Można powiedzieć, że to jedno z najbardziej zanieczyszczonych miejsc w Polsce. Tu kumulują się liczne problemy, dotyczące środowiska. Pierwszy krok, który będziemy chcieli zrobić, to jest kwestia pomiarów powietrza. Jak pisali ludzie, rodzice dzieci, prosząc o naszą interwencję, w powietrzu latają różnego rodzaju opiłki, które stanowią zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Dzieci poważnie chorują. Trzeba to zmierzyć, zbadać, zobaczyć, kto za to odpowiada, żeby pomóc tej społeczności lokalnej.
Dla mieszkańców dąbrowskich Strzemieszyc najważniejsza w tej chwili kwestia, to zanieczyszczenie powietrza, hałas oraz ogromny ruch tirów, które jadą przez tę dzielnicę do lokalnych firm oraz do Euroterminalu w Sławkowie. Na początek zapowiedziane zostały kompleksowe badania jakości powietrza.
– Rozmawiałem dziś z Inspekcją Ochrony Środowiska i to już jest postanowione. W niedługim czasie pojawi się w Strzemieszycach odpowiednia aparatura, która będzie weryfikowała stan zanieczyszczenia powietrza. Po analizie tego materiału będziemy wiedzieli, jakie podjąć następne kroki. Będziemy weryfikowali, jaki to ma wpływ na zdrowie mieszkańców, by wyeliminować wszystkie nieprawidłowości. Kolejne miejsce to Piekary Śląskie, gdzie może stanąć transport odpadów niebezpiecznych. Tam także był ogromny społeczny sprzeciw. W związku z tą determinacja, współpracą strony samorządowej z rządową, tego miejsca nie będzie – podkreślił Jacek Ozdoba.
Poseł Robert Warwas podziękował ministrom za zainteresowanie problemami Strzemieszyc, gdzie nastąpiła kumulacja przeróżnych zagrożeń.
– Tu jest duży przemysł, wiele firm oddziałujących na środowisko. I stąd wiele problemów. Przeróżne stowarzyszenia protestują od wielu lat. Tak więc teraz najważniejsze jest zbadanie tego zagrożenia pyłami. Zapoznaliśmy się dziś z dotychczasowymi badaniami przeprowadzonymi przez WIOŚ, mają być zlecone kolejne. Dzięki temu będziemy wiedzieć, jakie programy wdrażać, by te uciążliwości ograniczać do minimum. To dobry moment, by te wszystkie założenia wsparcia dla mieszkańców Strzemieszyc i Dąbrowy Górniczej realizować – podkreślił Robert Warwas.
– Dziękuję wszystkim, że mogliśmy zwrócić szczególną uwagę na te zagrożenia w Strzemieszycach Wielkich i Strzemieszycach Małych. To wszystko trwa już od wielu lat, nie został ostatecznie określony emitor tych pyłów. To dobrze, że będzie wdrożony cykl pomiarów niezależnych, a za tym pójdą kolejne działania. Wskazanie emitora jest tu kluczowym elementem, by można było podjąć skutecznie działania – mówił Sławomir Haberka, prezes zarządu stowarzyszenia Aktywne Zagłębie Dąbrowskie.
Efektem tych działań było złożenie Projektu Programu Badań do Wojewódzkiego Ispektoratu Ochrony Środowiska, co zostało przedstawione we wpisie na Facebooku:
Tatiana Duraj-Fert 9 08 2021
Sprawy środowiskowe są ważne. Zgodnie z zapowiedzią z 9 sierpnia podczas spotkania w Strzemieszycach – organizacje pozarządowe podjęły się wspólnej pracy na rzecz monitorowania sytuacji środowiskowej. Organizatorem spotkania było stowarzyszenie Aktywne Zagłębie Dąbrowskie. Dzisiaj wspólnie z prezesem AZD Sławomir Haberka rozmawialiśmy w WIOŚ w s. przyjęcia działań, które będą efektywne dla naszego miasta. Zakłady były i będą, dają miejsca pracy, są ważne i potrzebne. Jednak bywa, że niektóre podmioty lekceważą środowisko naturalne i zdrowie mieszkańców. Zatem czas na uświadomienie takim przedsiębiorcom, że nie tędy droga…Szanujmy się wzajemnie.
#DąbrowaGórnicza#Strzemieszyce#Ząbkowice#KochamyStrzemieszyce#DąbrowaDoNaprawy
Do udziału w spotkaniu nie zaproszono Stowarzyszenia Samorządne Strzemieszyce. W pismie do Pana Ministra Ozdoby stwierdziliśmy:
W nawiązaniu do spotkania w Dąbrowie Górniczej 9 sierpnia 2021 roku
z udziałem Pana Ministra Michała Wójcika, Pana Wiceministra Jacka Ozdoba oraz
Pana Posła Roberta Warwasa dziękujemy w imieniu Stowarzyszenia Samorządne
Strzemieszyce za zajęcie się problemem bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców Strzemieszyc. Wyrażamy jednak ubolewanie, że przy zapraszaniu przedstawicieli organizacji
społecznych reprezentujących mieszkańców pominięto Stowarzyszenie Samorządne
Strzemieszyce. Jesteśmy jedynym stowarzyszeniem, które od wielu lat zajmuje się
ochroną mieszkańców przed uciążliwością skażenia środowiska, uciążliwością
ciężkiego transportu i przed hałasem. Efekty naszej pracy to konferencje
ekologiczne, programy badań, zgłaszanie nielegalnych wysypisk (17 wysypisk),
zalesienia terenu, badania mieszkańców, pikiety i protesty oraz występowanie na
drogę sądową w sprawie legalności działania firm uciążliwych dla mieszkańców,
dzięki czemu zablokowaliśmy budowę kompostowni i nie doszło do znacznej
rozbudowy firmy przerobu odpadów szklanych.Pełny Tekst pobierz pismo-Ministerstwo-Klimatu-2021-1
Załączyliśmy również uwagi do przedstawionego w mediach społecznościowych programu pobierz Stanowisko Stowarzyszenia Samorządne Strzemieszyce w sprawie Programu badań opracowanego przez SP i PG
I nastała cisza. PO interwencji dowiedzieliśmy się, ze nasze pismo zaginęło. Na wiosnę zostaliśmy zaskoczeni, że jednak badania przeprowadzono !
Tylko w jakiej formie? W piśmie Ministerstwa Klimatu czytamy:
………….w nawiązaniu do maila z dnia 24.03.2023 r., przesyłam w załączeniu 12 sprawozdań z badań
opadu pyłu w 5 punktach zlokalizowanych na terenie Dąbrowy Górniczej, wraz z tabelą
podsumowującą uzyskane wartości opadu pyłu, w tym kadmu i ołowiu.
Informuję, że Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ Oddział w Katowicach prowadziło
przedmiotowe pomiary przez rok, w okresie: 20.12.2021 r. – 29.12.2022 r. w 5 punktach
umiejscowionych na terenie miasta Dąbrowa Górnicza.
Lokalizacja punktów pomiarowych przy ul. Lipówka, ul. Głównej, ul. Związku Orła Białego,
ul. Kazdębie i ul. Grabocińskiej, została uzgodniona ze Stowarzyszeniem „Aktywne Zagłębie
Dąbrowskie”.
Informuję również, że z inicjatywy Inspektoratu szósty, dodatkowy punkt pomiarowy został
zlokalizowany w Dąbrowie Górniczej przy ul. 1000-lecia, tj. w innym rejonie miasta.
W zamierzeniu miał on być punktem odniesienia, zainstalowanym w celu porównania
wyników opadu pyłu w wymienionych wyżej punktach na terenie będącym celem badań,
z wynikami opadu pyłu uzyskanymi poza tymi terenami. Ze względu jednak na roboty
budowlane prowadzone w okresie wakacyjnym, związane z termomodernizacją budynku
usytuowanego w bezpośrednim sąsiedztwie punktu przy ul. 1000-lecia oraz
zagospodarowaniem terenu wokół budynku, jak również roboty drogowe prowadzone
na jednej z pobliskich ulic, zarejestrowany w nim opad pyłu nie stanowi miarodajnego
materiału do ewentualnych porównań.
Należy jednocześnie podkreślić, że w trakcie prowadzenia pomiarów opadu pyłu
w wyszczególnionych powyżej 5 punktach zlokalizowanych na terenach, które stanowiły cel
przedmiotowych badań, nie stwierdzono działań mogących wpłynąć na zakłócenie ich
wyników.
Zastępca Śląskiego Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska
Andrzej Holecki…..Wyniki badań : pobierz Pomiary zanieczyszczeń wokół byłej Huty Katowice XII.2021 – XII.2022
Sprawozdania z opadu pyłu
Ze sprawozdania wynika, że normy dopuszczalnego pyłu w żadnym z punktów nie zostały przekroczone. Ale nasuwają się pytania:
Czy opublikowano oficjalne wyniki badań?
Dlaczego zmieniono cel badań i kto był autorem projektu badań?
Dlaczego pojemniki do badań były rozmieszczone tylko wokół ArcelorMittal Poland SA
i dlaczego nie przeprowadzono badań w dzielnicy Strzemieszyce Wielkie?Dlaczego nie określono składu chemicznego pyłu?
Dlaczego nie sprawdzono magnetyczności drobin pyłu?
Dlaczego nie podano rozkłądu uziarnirnia?
Czy Prezydent Miasta Dabrowa Górnicza był powiadomiony o badaniach?
Dlaczego dopuszczono aby stacja pomiarowa WIOŚ na Tysiącleciu przez rok pokazywała mylne wyniki?
W związku z tym te pytania postanowiliśmy zadać Panu Ministrowi: pobierz Ministerstwo Program Badań
Uważamy za niedopuszczalne prowadzenie w ten sposób badań, które okazały się nieprofesjonalne i dalej praktycznie poza stwierdzeniem, że w podanych punktach pomiarowych ilość pyłu nie przekracza dopuszczalnych norm, nic nie wiadomo.
Jako ciekawostkę podam wyniki badania składu chemicznego wykonane dla Stowarzyszenia 10 lat temu:
Widma EDS pokazują jakie pierwiastki budują poszczególne fazy mineralne. W pyle są nie tylko szklane fazy ostrokrawędziste zbudowane z SiO2, ale także tlenki Fe, węglany wapnia, oraz fazy zawierające w swoim składzie np. Zn. Ziarna mają różne rozmiary od kilku mikronów do 200 mikronów. Część kulistych faz wskazuje że są to ziarna glinokrzemianowe które mogły powstać po procesach spalania.
Przypominamy badania wykonane we współpracy ze Stowarzyszeniem Samorządne Strzemieszyce pod kierunkiem Pani Profesor Katarzyny Sawickiej-Kapusty pobierz OLGA HALEJAK – treść pracy mgr (5) (1) (1)
I program badań Pani Prof. Danuty Mielżyńskiej- Svach pobierz Projekt_Dąbrowa G_14.04.2015_DMS (2)
Fragment Projektu:
(…..Spór społeczny
Analiza materiałów medialnych wskazuje na powstanie konfliktu lokalnego, którego głównym, przedmiotem jest zły stan środowiska i poczucie braku bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców dzielnic Strzemieszyce Wielkie i Małe.
Pierwotnie Strzemieszyce były wsią, mającą status gminy, ale która w 1952 roku została podzielona na dwie mniejsze jednostki administracyjne, czyli Strzemieszyce Wielkie i Strzemieszyce Małe. Przełomowym wydarzeniem w 1976 roku było włączenie tego obszaru w granice administracyjne miasta Dąbrowa Górnicza.
W 1972 roku teren Strzemieszyc uszczuplił się o tereny zabrane pod budowę Huty Katowice. Wraz z tymi terenami zniknęły ulubione miejsca odpoczynku mieszkańców, które uległy całkowitej degradacji przez infrastrukturę przemysłową. Kolejnym obiektem przemysłowym w dzielnicy Strzemieszyce Małe jest Zakład Koksowniczy „Przyjaźń”, który stał się kolejnym źródłem zanieczyszczenia środowiska. W Strzemieszycach stworzono strefę buforową – dla tych zakładów, która niestety została zlikwidowana i przekształcona w specjalną strefę ekonomiczną. W strefie zlokalizowano podmioty gospodarcze zajmujące się m.in. transportem, składowaniem, przetwarzaniem i recyklingiem odpadów komunalnych i przemysłowych oraz termicznym unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych. Działalność gospodarczą prowadzą tu m.in.: Saint-Gobain Innovative Materials Polska Sp. z o.o. Oddział Glass, DSS Recykling Sp. z o.o., Hobas System Polska Sp. z o.o. czy ALBA Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., SARPI Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o.
Powstanie Stowarzyszenia „Samorządne Strzemieszyce” w 2013 roku było społeczną reakcją na bezskuteczne apele mieszkańców do władz miejskich, odnośnie m.in. utworzenia strefy ochronnej wokół zespołu uciążliwych zakładów przemysłowych.
Mieszkańcy Strzemieszyc postrzegają swoje miejsce zamieszkania jako szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, ze względu na przedsiębiorstwa funkcjonujące na tym obszarze i w jego otoczeniu, które emitują lub potencjalnie mogą emitować do środowiska substancje szkodliwe. Zły stan środowiska oraz brak działań zapobiegawczych i naprawczych ze strony samorządu miasta, w opinii mieszkańców obu dzielnic, to nie jedyne powody ich niezadowolenia. Podkreślają oni również pogarszającą się jakość życia w dzielnicach, czego wyrazem są takie czynniki jak: likwidacja jedynego posterunku policji, co obniża poziom bezpieczeństwa w Strzemieszycach, czy brak remontu zniszczonego budynku stacji kolejowej. Przyłączenie Strzemieszyc do Dąbrowy Górniczej jest nadal postrzegane jako niewłaściwa zmiana. Wydaje się zatem, że konflikt dotyczący stanu środowiska w dzielnicy Strzemieszyce, może być elementem głębszego problemu społecznego.
Analizując historyczne uwarunkowania zmian jakości powietrza w Dąbrowie Górniczej, wynikające z budowy i eksploatacji kompleksu przemysłowego byłej Huty Katowice i Koksowni Przyjaźń, a następnie rozwoju specjalnej strefy ekonomicznej na terenach byłej strefy ochronnej huty, z nagromadzeniem instalacji przemysłowych i infrastruktury logistycznej, związanych z ich funkcjonowaniem, należy stwierdzić, że obecna wiedza na temat skali zagrożeń powodowanych emisją przemysłową, a w szczególności emisją rozproszoną i wtórną jest niekompletna. Ten stan rzeczy powoduje napięcia społeczne i jest źródłem szeregu sprzecznych stanowisk prezentowanych przez strony zaangażowane w lokalne konflikty, na linii mieszkańcy, inwestorzy, samorząd itd.
Jedynym sposobem rozwiązania konfliktu w Dąbrowie Górniczej jest wypracowanie kompromisu między stronami, w oparciu o wyniki badań naukowych dotyczących emisji zanieczyszczeń do środowiska i wynikających z nich stężeń imisyjnych zanieczyszczeń w różnych komponentach środowiska, czynników mikro- i makroklimatycznych oraz analizy sytuacji zdrowotnej populacji pod kątem środowiskowych czynników ryzyka, a także oceny stanu ekosystemów. ….)
Z tych dokumentów powinno się korzystać, włączyć do obszaru badań Zabkowice i przeprowadzić rzetelne badania, które wykażą zagrożenia a nie tylko będą miały na celu wykazanie nie wiadomo czego. Konieczna jest weryfikacja posiadanych badań. Dziwne, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie zauważyło istotnych błędów tych badań.
Jerzy Reszke